İlyas Salman niye ‘öldürüldü?’Aman durun. Öldürüldüğü falan yok büyük sanatkarın. Toplumsal medyada bir müddetdir, sık sık öldürüldüğüne şahit olduğumuz için, bu başlığı uygun gördüm. Yoksa, en son Bostancı Kültür Merkezi’nde bir TKP etkinliğinde, iki koltuk ötemde, aslanlar üzere sağlıklı bir halde oturuyordu. Bedelli Salman’a uzun bir ömür diliyorum.
Yanına gidip bu söylentiler için ne düşündüğünü soramadım olağan. Yakışık almazdı. Lakin o da ikide bir öldüğünün ileri sürülmesiyle uğraşmaktan bıkıp işi latifeye vuruyor artık. En son “öldüğü” haberleriyle “Çok güzel adamdım, yattığım yer incitmesin. Yalnız Cebeci Mezarlığı’nda yer bırakmadım yeminle” diyerek, dalgasını geçtiğini gördüm.
Bir tıp hastalık
Haklı. bu biçimdesine bir durumla nasıl gayret edilebilir ki? En yeterlisi gırgıra vurup, bu iddiayı ortaya atanların yaptıklarından vazgeçmesini beklemek. Geçerler mi, orası kuşkulu işte. Zira bu da bir tıp “hastalık”. Argüman sahibini herbiçimde keyiflendiren bir tarafı var ki sonuçlarını, “öldürdükleri” insanların yakınlarını, sevenlerini nasıl üzdüklerini düşündükleri yok bu hastaların. E hastalık işte, doğal bu biçimde davranmaları.
Pareidolia, yani Sanrı deniyor bu duruma. Bazılarının, kamusal figürlerin tavırlarından, seslerinden, mimiklerinden ya da uzun müddet ortada görünmeyişlerinden iletiler çıkararak argümanlar ortaya atmasının sebebi bu Pareidolia işte. Sanrı ancak kısmen iradi bir sanrı bu. Evvel kendini inandırıyor bu durumdan muzdarip olan.
İddia sahibine ne kazandırıyor pekala? Öncelikle tatmin duygusu veriyor natürel. Akabinde yalnızca kendisinin kurguladığı bir “teori”ye sahip olmanın keyfi. daha sonrasında argümanının yaratacağı etkinin/dalgalanmanın sorumlusu olma memnunluğu.
McCartney: En güzel örnek
Dünyada da örnekleri var. Bir orta, yıllar evvel, (80’lerin sonu ile tüm 90’lar boyunca) efsanevi İngiliz müzik mecmuası Melody Maker’ı delicesine okurdum. Tutkunuydum çok. Mecmuada unutulmayan Beatles topluluğunun üyesi Paul Mc Cartney’in hayatı üzerine bir yazıda rastlamıştım; meğerse 1967’de de McCartney’nin aslında öldüğü, görüp bilinen McCartney’nin dublörü olduğu ileri sürülmüş önemli ciddi. Teze bakılırsa sanatçı kümedeki arkadaşlarına sonlandığı bir gün bindiği arabasıyla kaza yaparak ölmüş. Şirketi de hayranlarının üzülmemesi için ona hayli benzeyen birini tutmuş.
İddiadır, ne kadar inananı olabilir demeyin. senelerca sürdü bu inanış. elbette bunu ileri sürenlerin de kimi “kanıtları” var. Mc Cartney’nin kimi müziklerindeki subliminal iletiler mesela. Birtakım müziklerde yer alan “Paul öldü”, “Paul’ü gömdüm” üzere sözler de “kanıt”tı haliyle. Günümüzde de az sayıda inananı hâlâ olsa da vakit içinde unutuldu bu sav. Fakat uzun müddet inanılmasının bir öteki sebebi de ünü arttıkça McCartney’nin medyayla, halkla daha az yüz yüze gelmesi. Tüm bunlar hayranlarının bir kısmında Pareidolia tesiri uyandırmış demek.
İddiaya en epey inananlar herbiçimde McCartney’den hoşlanmayanlardı kuşkusuz. Bunlar bir de sanatkarın 1967’den daha sonra birinci tanındığı andan farklı davrandığına inandırmışlardı kendini.
‘Öldürülmeyen’ yok
Pareidolianın bir özelliği de inanmak istediğimize inanmak, bunun için münasebetler bulmak. İlyas Salman için “öldü” söylentisinin kaynağı muhtemelen “ortalıkta” görünmeyişi. Ortalıktan kasıt sinemalar çevirmemesi ise bu yanlışsız olabilir, halbuki Salman toplumsal hususlara hassas hatta taraf bir figür, ötürüsıyla çok “ortalıkta”. Sevmeyenlerinin (duyarlılığına öfke duyanların) “biraz da temenni niyetiyle- ortalığa “öldü” tezini atması, o sevmeyenlerin “haberi” birinci duyduklarında keyifli olmalarına da yol açıyor doğal ki. “Anlık” bir memnunluk da olsa bunu hissetmek isteyenler var şüphesiz. Pareidolianın “kurbanı” fazlaca. Sylvester Stallone, Johny Deep, Jackie Chan, Morgan Freeman, Eminem, Eddie Murph. Daha kaçları.
Yaşarken öldüğü sav edilenlerin yanı sıra öldükleri biçimde yaşadıkları argüman edilenler de var doğal. Pareidolia bu biçimde bir şey. John F. Kennedy’nin, Elvis Presley’nin, Michael Jackson’ın, Hitler’in ölmediğini ileri sürenler tonla. Bu yeni bir olgu da değil üstelik. Mark Twain‘in Tom Sawyer ile Huckleberry Finn kitaplarını okuduysanız orada da mevzu edildiğini anımsayacaksınız. Demek ki çok uzun bir tarihi var bunun.
Yukarıda sıraladığım niçinlere karşın bir daha de tez sahiplerinin eline ne geçtiğini anlayabilmiş değilim doğal. Aklıma gele gele Pareidolia muzdariplerinin doğal gündemin akışını bozarak kendini değerli hissetmek istemeleri geliyor. Budur herbiçimde.
Münir Özkul’u, Nuri Alço’yu, İlyas Salman’ı daima “öldürmenin” ne cins bir hazzı olduğunu da ise çözebilmiş değilim. Gerçekte kimseyi öldüremeyecek olanların “duygusal katil” olma hevesleri mi vardır bilemem natürel.
her neyse.
İlyas Salman yaşasın kâfi ki.
Pareidoliklerin de “hevesleri” kursaklarında kalsın.
Yanına gidip bu söylentiler için ne düşündüğünü soramadım olağan. Yakışık almazdı. Lakin o da ikide bir öldüğünün ileri sürülmesiyle uğraşmaktan bıkıp işi latifeye vuruyor artık. En son “öldüğü” haberleriyle “Çok güzel adamdım, yattığım yer incitmesin. Yalnız Cebeci Mezarlığı’nda yer bırakmadım yeminle” diyerek, dalgasını geçtiğini gördüm.
Bir tıp hastalık
Haklı. bu biçimdesine bir durumla nasıl gayret edilebilir ki? En yeterlisi gırgıra vurup, bu iddiayı ortaya atanların yaptıklarından vazgeçmesini beklemek. Geçerler mi, orası kuşkulu işte. Zira bu da bir tıp “hastalık”. Argüman sahibini herbiçimde keyiflendiren bir tarafı var ki sonuçlarını, “öldürdükleri” insanların yakınlarını, sevenlerini nasıl üzdüklerini düşündükleri yok bu hastaların. E hastalık işte, doğal bu biçimde davranmaları.
Pareidolia, yani Sanrı deniyor bu duruma. Bazılarının, kamusal figürlerin tavırlarından, seslerinden, mimiklerinden ya da uzun müddet ortada görünmeyişlerinden iletiler çıkararak argümanlar ortaya atmasının sebebi bu Pareidolia işte. Sanrı ancak kısmen iradi bir sanrı bu. Evvel kendini inandırıyor bu durumdan muzdarip olan.
İddia sahibine ne kazandırıyor pekala? Öncelikle tatmin duygusu veriyor natürel. Akabinde yalnızca kendisinin kurguladığı bir “teori”ye sahip olmanın keyfi. daha sonrasında argümanının yaratacağı etkinin/dalgalanmanın sorumlusu olma memnunluğu.
McCartney: En güzel örnek
Dünyada da örnekleri var. Bir orta, yıllar evvel, (80’lerin sonu ile tüm 90’lar boyunca) efsanevi İngiliz müzik mecmuası Melody Maker’ı delicesine okurdum. Tutkunuydum çok. Mecmuada unutulmayan Beatles topluluğunun üyesi Paul Mc Cartney’in hayatı üzerine bir yazıda rastlamıştım; meğerse 1967’de de McCartney’nin aslında öldüğü, görüp bilinen McCartney’nin dublörü olduğu ileri sürülmüş önemli ciddi. Teze bakılırsa sanatçı kümedeki arkadaşlarına sonlandığı bir gün bindiği arabasıyla kaza yaparak ölmüş. Şirketi de hayranlarının üzülmemesi için ona hayli benzeyen birini tutmuş.
İddiadır, ne kadar inananı olabilir demeyin. senelerca sürdü bu inanış. elbette bunu ileri sürenlerin de kimi “kanıtları” var. Mc Cartney’nin kimi müziklerindeki subliminal iletiler mesela. Birtakım müziklerde yer alan “Paul öldü”, “Paul’ü gömdüm” üzere sözler de “kanıt”tı haliyle. Günümüzde de az sayıda inananı hâlâ olsa da vakit içinde unutuldu bu sav. Fakat uzun müddet inanılmasının bir öteki sebebi de ünü arttıkça McCartney’nin medyayla, halkla daha az yüz yüze gelmesi. Tüm bunlar hayranlarının bir kısmında Pareidolia tesiri uyandırmış demek.
İddiaya en epey inananlar herbiçimde McCartney’den hoşlanmayanlardı kuşkusuz. Bunlar bir de sanatkarın 1967’den daha sonra birinci tanındığı andan farklı davrandığına inandırmışlardı kendini.
‘Öldürülmeyen’ yok
Pareidolianın bir özelliği de inanmak istediğimize inanmak, bunun için münasebetler bulmak. İlyas Salman için “öldü” söylentisinin kaynağı muhtemelen “ortalıkta” görünmeyişi. Ortalıktan kasıt sinemalar çevirmemesi ise bu yanlışsız olabilir, halbuki Salman toplumsal hususlara hassas hatta taraf bir figür, ötürüsıyla çok “ortalıkta”. Sevmeyenlerinin (duyarlılığına öfke duyanların) “biraz da temenni niyetiyle- ortalığa “öldü” tezini atması, o sevmeyenlerin “haberi” birinci duyduklarında keyifli olmalarına da yol açıyor doğal ki. “Anlık” bir memnunluk da olsa bunu hissetmek isteyenler var şüphesiz. Pareidolianın “kurbanı” fazlaca. Sylvester Stallone, Johny Deep, Jackie Chan, Morgan Freeman, Eminem, Eddie Murph. Daha kaçları.
Yaşarken öldüğü sav edilenlerin yanı sıra öldükleri biçimde yaşadıkları argüman edilenler de var doğal. Pareidolia bu biçimde bir şey. John F. Kennedy’nin, Elvis Presley’nin, Michael Jackson’ın, Hitler’in ölmediğini ileri sürenler tonla. Bu yeni bir olgu da değil üstelik. Mark Twain‘in Tom Sawyer ile Huckleberry Finn kitaplarını okuduysanız orada da mevzu edildiğini anımsayacaksınız. Demek ki çok uzun bir tarihi var bunun.
Yukarıda sıraladığım niçinlere karşın bir daha de tez sahiplerinin eline ne geçtiğini anlayabilmiş değilim doğal. Aklıma gele gele Pareidolia muzdariplerinin doğal gündemin akışını bozarak kendini değerli hissetmek istemeleri geliyor. Budur herbiçimde.
Münir Özkul’u, Nuri Alço’yu, İlyas Salman’ı daima “öldürmenin” ne cins bir hazzı olduğunu da ise çözebilmiş değilim. Gerçekte kimseyi öldüremeyecek olanların “duygusal katil” olma hevesleri mi vardır bilemem natürel.
her neyse.
İlyas Salman yaşasın kâfi ki.
Pareidoliklerin de “hevesleri” kursaklarında kalsın.