Amasra’daki Roma devri yapının kalıntısında tılsımlı amuletBartın’ın Amasra ilçesi Kum Mahallesi’nde 2014’te okul inşaatı sırasında sütunlar bulundu. Amasra Müze Müdürlüğü tarafınca 2017’de yapılan kurtarma hafriyatında mimari yapılar ve sütunlar ortaya çıktı. Bu yıl haziran ayında bir daha kurtarma hafriyatı başlatıldı.
2 dönümlük topraktaki 5 adet 6 metre uzunluklarında sütun ile sütun ayaklarının konulduğu kartal figür işlemeli taban mermer düsturlar bulundu. Roma devrine ilişkin kalıtsal yapının içerisinde 96 sikke ve 122 çeşitli uzunluklarda eserler bulundu. Son olarak alanda birinci sefer ‘tılsımlı amulet’ bulundu. 2 santim uzunluğunda piramit formunu andıran tılsımlı amuletin üzerinde figürler olduğu görüldü.
Amasra Müze Müdürlüğü’nün hafriyat başkanlığında yürütülen çalışmaların 4 aydır sürdürüldüğünü söyleyen Bartın Üniversitesi Arkeoloji Anabilim Kolu Lideri Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, şunları kaydetti:
Kurtarma hafriyatında kelam konusu yapıtı tespit ettik. Yapıtımız M.S 2’nci yüzyıl tarihlenen ve mermerden inşa edilmiş olan ünik bir yapıttır. Amulet olarak tanımladığımız piramidal formda, taban kısmı kare ve obsidyen yapılmıştır. Yapıtın taban kısmında bir figür yer almakta, kazıma çizgilerle betimlenmiş olan Mısır dininden tanıdığımız ‘Tanrı bes’in biçimlendiğini görüyoruz. Yapıtın üst kısmında ise demotik olarak isimlendirdiğimiz eski Mısır dinindeki hiyografik harflerin, tılsımlı kelamların yer aldığını görüyoruz. Yapıtın üstündeki harf karakterleri de muhtemelen bu temsil ettiği muhafaza manasını işaret etmektedir. Bir nevi tılsımlı obje olarak, devrinde bir kişinin üzerinde taşıdığı kötülüklerden, hastalıklardan ya da hangi manada korunmasını istiyorsa o biçimde tılsımlı bir obje olarak tanımlayabiliriz.
‘Anadolu’da bir Roma yapısında bulunan tek örnek’
Bölgede bu biçimde bir tarihi kalıntının birinci kere bulunduğu aktaran Doç. Dr. Çam, “Bunun Anadolu’da bir Roma yapısında bulunan tek örnek olduğunu söylememiz mümkündür. Bizleri heyecanlandıran bir tespitti. Bunun niçini Roma İmparatorluk periyoduna ilişkin büyük anıtsal bir yapıda çalışırken Asur, Akhaemenid periyotlarından tesirli bildiğimiz damga mühürlere benzeyen bir formda yapılmış ve bu biçimde bir temanın tespit edilmesi bizim için pek değerliydi.
O yüzden bundan daha sonraki çalışmalarımızda bu mührün özgününde hangi manası taşıdığını ve üzerinde taşıyan kişinin bir rahip mi, bir din bakılırsavlisi mi, ya da bir kişinin sıhhat, güvenlik emeliyle bunu taşıdığını ve tahminen de lejyonda nazaranvli bir askerin doğu seyahatleri sırasında bunu buraya getirip getirmediği konusunda ortaya çıkan soru işaretlerini aydınlatmak için elimizden geleni yapacağız” diye konuştu.
2 dönümlük topraktaki 5 adet 6 metre uzunluklarında sütun ile sütun ayaklarının konulduğu kartal figür işlemeli taban mermer düsturlar bulundu. Roma devrine ilişkin kalıtsal yapının içerisinde 96 sikke ve 122 çeşitli uzunluklarda eserler bulundu. Son olarak alanda birinci sefer ‘tılsımlı amulet’ bulundu. 2 santim uzunluğunda piramit formunu andıran tılsımlı amuletin üzerinde figürler olduğu görüldü.
Amasra Müze Müdürlüğü’nün hafriyat başkanlığında yürütülen çalışmaların 4 aydır sürdürüldüğünü söyleyen Bartın Üniversitesi Arkeoloji Anabilim Kolu Lideri Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, şunları kaydetti:
Kurtarma hafriyatında kelam konusu yapıtı tespit ettik. Yapıtımız M.S 2’nci yüzyıl tarihlenen ve mermerden inşa edilmiş olan ünik bir yapıttır. Amulet olarak tanımladığımız piramidal formda, taban kısmı kare ve obsidyen yapılmıştır. Yapıtın taban kısmında bir figür yer almakta, kazıma çizgilerle betimlenmiş olan Mısır dininden tanıdığımız ‘Tanrı bes’in biçimlendiğini görüyoruz. Yapıtın üst kısmında ise demotik olarak isimlendirdiğimiz eski Mısır dinindeki hiyografik harflerin, tılsımlı kelamların yer aldığını görüyoruz. Yapıtın üstündeki harf karakterleri de muhtemelen bu temsil ettiği muhafaza manasını işaret etmektedir. Bir nevi tılsımlı obje olarak, devrinde bir kişinin üzerinde taşıdığı kötülüklerden, hastalıklardan ya da hangi manada korunmasını istiyorsa o biçimde tılsımlı bir obje olarak tanımlayabiliriz.
‘Anadolu’da bir Roma yapısında bulunan tek örnek’
Bölgede bu biçimde bir tarihi kalıntının birinci kere bulunduğu aktaran Doç. Dr. Çam, “Bunun Anadolu’da bir Roma yapısında bulunan tek örnek olduğunu söylememiz mümkündür. Bizleri heyecanlandıran bir tespitti. Bunun niçini Roma İmparatorluk periyoduna ilişkin büyük anıtsal bir yapıda çalışırken Asur, Akhaemenid periyotlarından tesirli bildiğimiz damga mühürlere benzeyen bir formda yapılmış ve bu biçimde bir temanın tespit edilmesi bizim için pek değerliydi.
O yüzden bundan daha sonraki çalışmalarımızda bu mührün özgününde hangi manası taşıdığını ve üzerinde taşıyan kişinin bir rahip mi, bir din bakılırsavlisi mi, ya da bir kişinin sıhhat, güvenlik emeliyle bunu taşıdığını ve tahminen de lejyonda nazaranvli bir askerin doğu seyahatleri sırasında bunu buraya getirip getirmediği konusunda ortaya çıkan soru işaretlerini aydınlatmak için elimizden geleni yapacağız” diye konuştu.